Tale as old as time, στην ιστορία των tRPG. Έχεις ξεκινήσει μια καινούργια περιπέτεια, οι παίχτες σου είναι είτε γνωστοί και φίλοι σου, είτε καινούργια μέλη και θες σίγουρα να είναι μια ευχάριστη εμπειρία για όλους τους εμπλεκόμενους. Κάνεις ό,τι περνάει από το χέρι σου σαν DM, προσπαθώντας να διορθωθείς και να μάθεις στην πορεία. Όμως δεν είναι όλα στον έλεγχο σου, και αρχίζεις να το παρατηρείς όταν ένας ή παραπάνω από τους παίχτες σου αρχίζουν να συμπεριφέρονται… όχι ιδανικά. Στην αρχή το παραλείπεις και σκέφτεσαι, «έτυχε μωρέ, λογικά δε θα το ξανακάνει». Όμως η τύχη δε σου χαμογελά, και οι συμπεριφορές επαναλαμβάνονται, και αρχίζουν να κουράζουν τόσο εσένα όσο και τους υπόλοιπους παίχτες. Το παιχνίδι δεν είναι πια τόσο διασκεδαστικό και μπορεί να καταλήξει μέχρι και αγγαρεία.
Δε νιώθεις όμως άνετα με το να αντιμετωπίσεις την κατάσταση, φοβάσαι τις παρεξηγήσεις που μπορούν να δημιουργηθούν, και στην τελική δεν είσαι και ψυχολόγος. Παρόλα αυτά, αν αφήσεις να συνεχίσει έτσι η κατάσταση, πιθανότατα αυτό θα οδηγήσει σε κάποια «έκρηξη» από εσένα ή άλλον παίχτη, ίσως η ομάδα διαλυθεί, ίσως η ιστορία δε συνεχίσει, ή ακόμα και ίσως τα sessions αναβάλλονται μονίμως λόγω της αμήχανης ατμόσφαιρας. Καλό λοιπόν είναι να κάνεις το πρώτο βήμα στο να γίνει η αλλαγή. Παρακάτω θα σου υποδείξουμε μερικές από τις κοινές κατηγορίες τοξικών συμπεριφορών, και πιθανές λύσεις.
1. Ο δικηγόρος των κανόνων
Το παιχνίδι τρέχει. Μπορεί να μην είσαι ο πιο έμπειρος με τους κανόνες του συστήματος, και να θες να μάθεις μαζί με τους παίχτες σου, ή μπορεί πολλές φορές να θες να λυγίσεις τους κανόνες για χάρη ομαλότητας ή roleplay. Και ενώ μιλάς είτε εσύ, είτε ένας από τους παίχτες σου και περιγράφετε τη σκηνή.. τσουπ, θα πεταχτεί ο φίλος δικηγόρος που παίζει το παιχνίδι από την κούνια του, και θα πει «ε βασικαααά, αν δεις στην παράγραφο 34 στη σελίδα 489 του rulebook, αυτό δεν επιτρέπεται». Σε ακόμη χειρότερη βέβαια περίπτωση, επιμένει αν έχει και λάθος, γιατί «έτσι παίζεται σωστά χρόνια τώρα», ή αν του εξηγήσεις ότι θες να το παραλείψεις, μουτρώνει και το θεωρεί άδικο (ακόμα και αν αυτό το «άδικο», το παραλείπει όταν σώζει τον δικό του χαρακτήρα).
Η καλύτερη προσέγγιση σε αυτή την περίπτωση, είναι να γίνει η προσωπική συζήτηση μεταξύ σας, και να αναφέρεις ότι εκτιμάς τις διοράσεις που έχει, και ίσως πολλές φορές ξεχνάς λεπτομέρειες, καθώς δεν είσαι παρά ένα άτομο, ότι άλλες φορές είναι η δική σου απόφαση να τρέξουν έτσι τα πράγματα, και ότι μπορεί να σου στέλνει είτε κατά τη διάρκεια του session μήνυμα για να σιγουρευτεί, ή να το συζητήσει ύστερα μαζί σου. Γιατί το να διακόπτει τη ροή του παιχνιδιού και του λόγου, δεν είναι ότι καλύτερο.
2. Το αφεντικό
Ιδιαίτερα κακό όταν συνδυάζεται με την παραπάνω κατηγορία, το αφεντικό είναι ο παίχτης που στο γύρο των υπολοίπων, ή πάνω στο roleplay του, θα τον διακόψει, για να πει πως πρέπει να χρησιμοποιήσει αυτό το ξόρκι, πως δεν πρέπει να πάει σε αυτό το μέρος, πως δεν πρέπει να μιλήσει αυτός. Αυτό είναι ιδιαίτερα αποθαρρυντικό για τον άλλο παίχτη, ειδικά αν είναι καινούργιος και εξερευνάει τον κόσμο του RPG, όπου όλα είναι πιθανά.
Εδώ πρέπει να λάβουν μέρος δύο συζητήσεις, η μία με τον παίχτη που δέχεται αυτή τη συμπεριφορά, να του εξηγηθεί ότι προφανώς μπορεί να παίξει με όποιο τρόπο θέλει, και όταν θέλει όντως κάποια συμβουλή να απευθύνεται σε εσένα ή στους άλλους παίχτες, αλλά μόνο όταν το ζητάει. Προς τον «θύτη», πρέπει να γίνει ξεκάθαρο, ότι όταν δεν του ζητείται η γνώμη, δε θα πρέπει να κάνει προτάσεις. Πρέπει να μπει στη θέση του άλλου παίχτη, και να καταλάβει ότι μεγάλο μέρος της διασκέδασης του παιχνιδιού είναι η ελευθερία της απόφασης.
3. Ο κλέφτης
Όλοι έχουμε βιώσει αυτό τον παίχτη. Πάντα έχει μυστηριωδώς περισσότερα spell slots από ότι θα έπρεπε, έχει φάει πολλά χτυπήματα αλλά έχει ακόμα HP, τα potion του διπλασιάστηκαν, ρίχνει το ζάρι και το σηκώνει αμέσως εκφωνώντας “NATURAL“, όταν το ζάρι πέφτει εκτός του «χώρου» του και είναι κακό το ξανά ρίχνει, αλλά όταν είναι καλό το κρατάει. Και ίσως το καλύτερο, όταν κατά κάποιο μαγικό τρόπο ξέρει τις αδυναμίες του τελικού boss, και τί χρειάζεται να το νικήσει.(Bonus προσωπική ιστορία: όταν ο κλέφτης είχε φτιάξει δικό του app με ζάρια, και για κάποιο λόγω δεν έφερνε ποτέ κάτω του 15)
Εδώ θα χρειαστεί η συζήτηση σας να είναι όσο πιο διακριτική γίνεται, καθώς ο παίχτης μπορεί να θιχτεί αν τον εκθέσεις μπροστά στους υπολοίπους. Θα πρέπει να του γίνει κατανοητό, ότι δεν κλέβει κανέναν άλλο εκτός του εαυτού του. Όλο αυτό του στερεί τη χαρά να εξελιχθεί ο χαρακτήρας του, να πονέσει, να ταπεινωθεί, και όταν τα υπερβεί να νιώσει την κάθαρση, και την αυθεντική χαρά. Η συμπεριφορά αυτή έχει κόστος μόνο για αυτόν, και δεν κερδίζει ούτε τους υπόλοιπους, ούτε την περιπέτεια.
4. Ο «ο χαρακτήρας μου αυτό θα έκανε»
Σίγουρα, το να κάνεις roleplay τον χαρακτήρα σου όπως του αρμόζει είναι ένα θετικό χαρακτηριστικό. Όμως όταν ο χαρακτήρας σου, βλέπει τη λέξη «ομαδικότητα» και βγάζει φλύκταινες, είναι προβληματικό. Ο rogue που θα κλέβει όλο το party, ο evil χαρακτήρας που θα γυρίσει να επιτεθεί στους συμπαίχτες του, ο μοναχικός καβαλάρης που πρέπει πάντα να ακολουθήσει διαφορετικό μονοπάτι, ο ακραίος που θα επιτεθεί στο φιλικό NPC γιατί …τον κοίταξε ένα millisecond παραπάνω, και δυστυχώς o μισαλλόδοξος χαρακτήρας που θα κάνει διακρίσεις στο φύλο, φυλή και ό,τι άλλο βρει ευκαιρία.
Ίσως από τις συζητήσεις που πρέπει να γίνουν ομαδικά, γιατί αυτό που θες να του ξεκαθαρίσεις, είναι ότι το παιχνίδι αυτό είναι ομαδικό πάνω από όλα. Ότι είναι κουραστικό να μην υπολογίζει το party και τον DM, γιατί απλά έτσι είναι ο χαρακτήρας του. Στην τελική πρέπει να γίνει η υπενθύμιση ότι ο ίδιος έφτιαξε έτσι τον χαρακτήρα του, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τους υπολοίπους. Σε αυτή τη συμπεριφορά αν η πρώτη συζήτηση δεν έχει ληφθεί υπόψη, θα πρέπει να υπάρχουν επιπτώσεις “in game“, καθώς αφού είναι έτσι ο χαρακτήρας του, έτσι είναι και η αντίδραση στις πράξεις του. Πάει να κλέψει; Πες ότι τον βλέπουν οι υπόλοιποι. Πάει να επιτεθεί? Δώσε στον άλλο παίχτη την ευκαιρία να πει πως θα αντιδράσει χωρίς να ρίξει κάποιο ζάρι. Και στην τελική πες «όχι, δε θα το κάνεις αυτό».
5. Ο πρωταγωνιστής
Η συμμετοχή στο παιχνίδι, είναι ότι καλύτερο να βλέπει ένας DM από τους παίχτες του. Αλλά όταν ένας χαρακτήρας μονοπωλεί σε όλα, αρχίζει να γίνεται περισσότερο έναν βιντεοπαιχνίδι με πρωταγωνιστή, και όχι ένα tRPG που παίζει μία παρέα. Μιλάει πάντα σε όλους, διαδραματίζει όλες τις σκηνές με κέντρο αυτόν ακόμα και όταν δεν τον αφορούν, όταν κάνει κάποιος άλλος παίχτης κάτι σημαντικό πρέπει να λάβει οπωσδήποτε μέρος ή αν ζητάς perception από κάποιον, θα ρίξει και αυτός.
Συνήθως οι πρωταγωνιστές δεν έχουν κακές διαθέσεις, όσο είναι ενθουσιασμένοι με την ιστορία και τον χαρακτήρα τους. Καλό είναι να τους παινέψεις για τη συμμετοχή τους, καθώς είναι όντως έναν καλό χαρακτηριστικό παίχτη, απλά να του εξηγήσεις πως θες να αφιερωθεί χρόνος και στους υπόλοιπους για να εξερευνήσουν τον χαρακτήρα τους. Τόνισε πως ο καθένας θα έχει τους τομείς δύναμης και αδυναμίας του, και τον «προβολέα» να λάμπει πάνω τους. Τέλος, όταν ζητάς κάτι από συγκεκριμένους παίχτες να περιμένει τη δικιά του σειρά, και θα λάμψει όπως πάντα, απλά δίπλα στην ομάδα του.
6. Ο metagamer
To metagaming δεν είναι πάντα κακό, και είναι πολλές φορές χρήσιμο και απαραίτητο. Το να σχεδιάσει ένα party στρατηγικές μάχης, ή πως σκέφτονται να δράσουν σε ένα επερχόμενο συμβάν είναι φυσιολογικό. Η κακιά πλευρά αυτού του νομίσματος είναι, όταν ένας παίχτης χρησιμοποιεί την εμπειρία του και τις “out of game” γνώσεις του, για κάτι που ο χαρακτήρας του δε θα γνώριζε. Όταν βλέπει ένα τέρας που αναγνωρίζει και αρχίζει να εκμεταλλεύεται και να λέει τα χαρακτηριστικά του, ή όταν λες σε έναν παίχτη κάτι και χωρίς αυτός να το μοιραστεί, ο metagamer αντιδρά σαν να το γνωρίζει.
Σε αυτή την περίπτωση, καλό είναι να του πεις τους προβληματισμούς σου. Μπορεί να μη σκέφτεται ότι κάνει κάτι βλαβερό ή να μη γνωρίζει πώς να ξεχωρίσει τον εαυτό του σαν παίχτη, από τον εαυτό του σαν χαρακτήρα. Ένα εύκολο δίδαγμα είναι ότι πριν αρχίζει να μιλάει, να ρωτά μέσα του « θα το γνώριζε αυτό ο χαρακτήρας μου; ».
7. Ο powergamer
Το χαρακτηριστικό αυτό δεν είναι από μόνο του κακό. Είναι ωραίο να ξέρει ένας παίχτης και να ψάχνει, ώστε να φτιάξει έναν δυνατό χαρακτήρα. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν είναι όμως ο μόνος, σε ένα party που κατά τα άλλα έχει φτιάξει χαρακτήρας που δε θέλουν να είναι υπερδύναμοι. Είναι δύσκολο να βρεθεί η ισορροπία πια, και είτε οι μάχες θα είναι ένα αστείο για τον powergamer, ή θα είναι φονικές για τους υπόλοιπους χαρακτήρες.
Αν ο παίχτης έχει φτιάξει έτσι για να ανταγωνιστεί είτε τους συμπαίχτες σου είτε εσένα, απλά παραδώσου. Πες του συγχαρητήρια, κέρδισε το παιχνίδι, αλλά τώρα τί? Θα βαρεθεί γρήγορα, ή θα πρέπει να κάνεις τους υπόλοιπους παίχτες να περάσουν άσχημα. Μπορείς να του προτείνεις να φυλάξει τον χαρακτήρα για ένα pvp session, ή στην περίπτωση που θα είναι όλοι διατεθειμένοι να κάνουν «σπασμένους» χαρακτήρες. Διαφορετικά πρότεινέ να μετριάσει τον χαρακτήρα αν θέλει , έτσι ώστε να εξελιχθεί μαζί με όλη την ομάδα.
8. Ο αστειάτορας
Το να γίνονται αστεία μέσα στο παιχνίδι, είναι ένα από τα μέρη της διασκέδασης. Το party περνάει καλά και πολλές φορές το χιούμορ είναι αλαφρύνει καταστάσεις, ή δείχνει τους μηχανισμούς άμυνας ενός χαρακτήρα. Όμως όταν έχεις έναν παίχτη που κάνει μονίμως τον κλόουν και ο χαρακτήρας του δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία ατάκα σε ένα ανέκδοτο, αρχίζουν τα προβλήματα. Υπάρχουν στιγμές μέσα σε μία περιπέτεια, που οι χαρακτήρες θα δείξουν θλίψη, σεβασμό ή νεύρα. Δε γίνεται όταν χάνουν ένα αγαπημένο πρόσωπο, ο αστειάτορας να συνεχίζει να διακωμωδεί τα πάντα.
Στη συζήτηση μαζί του, θα πρέπει να του εξηγήσεις ότι η περιπέτεια έχει όλες τις συναισθηματικές εκφάνσεις και προφανώς έχει πλάκα ο ίδιος, και είναι ωραία που σκέφτεται πως θα κάνει τους υπόλοιπους να διασκεδάσουν, αλλά για τα πάντα υπάρχει ένας τόπος, χρόνος και όριο.
9. Ο περίεργος
Ναι, ξέρετε για ποιον μιλάω. Αυτός που κάνει τους πάντες να νιώθουν άβολα. Παρενοχλεί σεξουαλικά όποια και όποιον μπορεί, παίζει παιδάκια που δε φέρονται… παιδικά, κάνει χαρακτήρες που είναι το ποδήλατο του χωριού, και κάνει όσο πιο αηδιαστικές και ανατριχιαστικές πράξεις μόνο για να δει την έκφραση των υπολοίπων.
Ίσως από τις στιγμές που αναρωτιέσαι σοβαρά τι τρέχει λάθος, αλλά σε όλους πρέπει να δίνεται μία ευκαιρία (ναι ακόμη και στον περίεργο). Βάλε όρια και εξήγησε και τα όρια των άλλων παιχτών. Εξέφρασε την αμηχανία σας και πως νιώθετε άβολα εντός όσο και εκτός παιχνιδιού. Μπορεί να είναι “edgelord” αρκεί να μην υπερβάλλει τόσο, που χαλάει τη διασκέδαση των υπολοίπων.
10. O ανέμελος
Πάντα αργεί, παίζει στο κινητό του όσο δεν του απευθύνεσαι, δεν έχει μάθει ακόμα τον χαρακτήρα του μετά από 20 session, δεν ξέρει τι κάνουν τα ξόρκια του, τι τρέχει στην ιστορία, τι έτος έχουμε και ίσως και τα ονόματα σας. Καμιά φορά ίσως αποκοιμηθεί και στο session.
Πρέπει να τον προσεγγίσεις αναρωτώμενος, πως μπορείς να κάνεις το παιχνίδι πιο ενδιαφέρον για αυτόν, ή αν τρέχει κάτι που δεν του αρέσει. Ίσως περνάει πολύ καλά, και είναι απλά ο τρόπος του. Εκεί ίσως απλά του υποδείξεις πως μπορεί να μην καθυστερεί το παιχνίδι, και πως, αν ντρέπεται, να συμμετάσχει περισσότερο.
Υπάρχουν πολλές προβληματικές συμπεριφορές, αυτό όμως που πρέπει να θυμάσαι σαν Dungeon Master, είναι ότι στην πλειοψηφία τους, είναι τοξικές συμπεριφορές και ΟΧΙ τοξικοί άνθρωποι. Ο καθένας μπορεί να έχει τα προβλήματά του και τις κακές του μέρες και ίσως η μόνη διέξοδος είναι μέσα από το παιχνίδι. Αξίζει στον καθένα μια ευκαιρία (ή παραπάνω) και προσέγγιση με ανθρωπιά, κατανόηση και όχι επιθετικότητα. Αν βλέπεις, όμως, ότι τα λόγια σου πέφτουν στο κενό, και δεν υπάρχει ανταπόκριση, είναι καλύτερο για σένα και τους υπολοίπους το άτομο αυτό, να αποκοπεί από τη δραστηριότητα. Δυστυχώς, υπάρχει και η μειονότητα των τοξικών ανθρώπων και σχέσεων και καμιά φορά είναι καλύτερο να απομακρυνόμαστε.
