Proficiency bonus & Expertise
Proficiency
Το Proficiency σε μια δεξιότητα δείχνει ένα ταλέντο σε μια συγκεκριμένη ικανότητα, μια ειδίκευση. Σχεδόν όλα τα πλάσματα έχουν τουλάχιστον μια τέτοια ειδίκευση που τους δίνουν πλεονέκτημα στην εκτέλεση ορισμένων ενεργειών. Για παράδειγμα, το Stealth είναι μια δημοφιλής ικανότητα (skill). Με έναν έλεγχο Επιδεξιότητας (Dexterity check) μπορεί να προσδιοριστεί πόσο καλά είναι κρυμμένος ένας χαρακτήρας ή πόσο καλά γλιστράει σε ένα χώρο χωρίς να γίνει αντιληπτός. Συνοψίζοντας, τα παραπάνω, ένας χαρακτήρας που έχει proficiency στο Stealth είναι ιδιαίτερα καλός στα Dexterity checks που γίνονται για να κινηθεί ύπουλα και να κρυφτεί, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν μπορούν όλοι να το προσπαθήσουν.
Το Proficiency σε ένα skill επιτρέπει στον χαρακτήρα να προσθέσει το proficiency bonus του στη ζαριά του για το συγκεκριμένο skill. Γενικά σε όλα τα skills προσθέτεις το ability modifier, αλλά μόνο σε συγκεκριμένα προσθέτεις και το proficiency bonus επιπλέον. Τα περισσότερα skills που έχει ένας χαρακτήρας διευκρινίζονται ήδη από την δημιουργία του κιόλας, όμως πολλά έρχονται στην πορεία από την εξέλιξη της Κλάσης ή ειδικά feats που θα πάρει μετέπειτα. Το proficiency στην ουσία δηλώνει ένα συγκεκριμένο ταλέντο που έχει ένας χαρακτήρας και κάνει πιο πιθανό η ενέργεια του να εκτελεστεί με επιτυχία. Αυτό, όμως, δε συμβαίνει πάντα, γιατί υπάρχει περίπτωση να ρίξει πολύ χαμηλό ζάρι την ίδια στιγμή που ένας συμπαίκτης ρίξει πολύ υψηλό.
Παρ’ όλα αυτά όμως πολλοί Dungeon Masters μπορεί να ζητήσουν κάποιον έλεγχο μόνο από τους παίκτες που έχουν proficiency σε κάτι, για τον λόγο ότι η κατάσταση που αντιμετωπίζουν είναι αρκετά εξεζητημένη και μόνο όσοι έχουν εμπειρία μπορούν να ανταπεξέλθουν.
Expertise
To expertise είναι μια ειδική κατηγορία του proficiency και με άλλα λόγια σημαίνει πως ο χαρακτήρας είναι ο πλέον ειδήμονας στην συγκεκριμένη ικανότητα. Αυτό επιτρέπει στον χαρακτήρα να προσθέσει δύο φορές το proficiency bonus στη ζαριά του για κάποιο skill. Προφανώς δεν μπορείς να έχεις expertise σε κάποιο skill που δεν έχεις πρώτα proficiency. Στους επίσημους κανόνες του Player’s Ηandbook μόνο οι Bards και οι Rogues μπορούν να έχουν expertise. Οι υπόλοιπες Κλάσεις μπορούν να το πάρουν επιλέγοντας κάποιο feat και να προσθέτουν δύο φορές το proficiency bonus. Παρ’ όλο που αυτό δεν είναι επίσημα expertise για συντομία χρόνου πολλοί το λένε έτσι ανεξάρτητα την προέλευση του κανόνα.